Zamiast uśmiechu i wdzięczności – zaskoczenie i rozczarowanie. Tysiące emerytów w całej Polsce otrzymało z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pisma, których nikt się nie spodziewał. Zamiast gratulacji i informacji o dodatkowym świadczeniu, listy zawierają… wezwania do zwrotu już wypłaconych pieniędzy. Powodem jest trzynasta emerytura, która w części przypadków została wypłacona nienależnie.

Kto musi oddać pieniądze z trzynastki?


Jak przypomina ZUS, aby otrzymać trzynaste świadczenie, należy spełnić jeden warunek: mieć prawo do emerytury lub renty na dzień 31 marca 2025 roku. W praktyce oznacza to, że wystarczyło zawieszenie wypłaty świadczenia – np. z powodu przekroczenia limitu dochodów – aby trzynastka została uznana za nienależną.

To właśnie osoby, które dorabiają do wcześniejszej emerytury, znalazły się w największym gronie tych, którzy będą musieli zwrócić pieniądze. Jeśli ich dochód przekroczył 130% przeciętnego wynagrodzenia, świadczenie główne zostało zawieszone – a wraz z nim utracono prawo do dodatku.

Dodatkowo wyłączeni z wypłaty trzynastej emerytury są:

  • sędziowie i prokuratorzy w stanie spoczynku – którzy otrzymują specjalne uposażenia,

  • medaliści olimpijscy, pobierający tzw. emeryturę olimpijską.

Nie tylko zwrot – czasem świadczenie jest niższe niż się spodziewano

Choć oficjalnie kwota trzynastki w 2025 roku wynosi 1878,91 zł brutto, niewielu emerytów widzi taką sumę na swoim koncie. Potrącenia mogą być znaczące:

  • Emeryci z niskimi świadczeniami (do 2500 zł brutto) dostają na rękę ok. 1709 zł,

  • Emeryci z wyższymi świadczeniami – nawet tylko 1484 zł, bo ZUS odlicza dodatkowo 12% zaliczki na podatek.

W przypadku rent rodzinnych, wypłata jest dzielona między uprawnionych, co oznacza, że świadczenie trafia do kilku osób w częściowej wysokości – i również może podlegać potrąceniom.

ZUS nie odpuszcza. Rozpoczęto masowe wysyłki listów

ZUS rozpoczął już wysyłkę pism do osób, które niesłusznie otrzymały dodatkowe świadczenie. To nie tylko przypomnienie, ale i oficjalne wezwanie do zwrotu – z terminem i numerem konta, na który należy przelać pieniądze. W niektórych przypadkach możliwe będzie rozłożenie kwoty na raty – ale to decyzja indywidualna, zależna od sytuacji danego emeryta.

Jak się chronić przed podobnymi sytuacjami w przyszłości?

Eksperci radzą:

  • Kontroluj swoje dochody, zwłaszcza jeśli jesteś na wcześniejszej emeryturze;

  • Sprawdź prawo do świadczeń na dzień 31 marca – to data graniczna;

  • Złóż formularz EPD-21, jeśli Twój roczny dochód nie przekroczy 30 tys. zł – może to uchronić przed potrąceniem podatku;

  • Pamiętaj o proporcjonalności – w przypadku wspólnych świadczeń ZUS może przelać tylko część pełnej kwoty.

Jesienią czternastki. Czy będzie podobny problem?


ZUS zapowiedział, że kolejną rundę wypłat – tym razem czternastej emerytury – zaplanowano na jesień 2025 roku. Ale już teraz wiadomo, że i ona będzie miała swoje kryteria przyznania – głównie dotyczące dochodów i wieku. Warto więc przygotować się wcześniej, by nie spotkać się z kolejnym, nieprzyjemnym zaskoczeniem.