Sezon na grzybobranie to dla wielu Polaków jeden z najprzyjemniejszych momentów jesieni. Lasy pełne smakowitych okazów kuszą do wypraw w poszukiwaniu borowików, podgrzybków czy maślaków. Jednak nie wszyscy miłośnicy tego hobby zdają sobie sprawę, że istnieją przepisy, które regulują, gdzie i jakie grzyby można zbierać. Naruszenie tych przepisów może skończyć się nie tylko karą, ale także szkodą dla ekosystemów naszych lasów. Jakie grzyby są objęte ochroną, gdzie nie powinniśmy zbierać grzybów, i jakie mandaty grożą za nieprzestrzeganie prawa?


Grzybobranie jest popularnym hobby w Polsce, ale aby cieszyć się nim bez obaw, warto znać przepisy i reguły, które dotyczą zarówno ochrony grzybów, jak i terenów leśnych. Przed wyruszeniem do lasu dobrze jest sprawdzić lokalne komunikaty nadleśnictw oraz upewnić się, czy nie wchodzimy na teren objęty zakazem wstępu. Często zakazy te są wprowadzane z powodu zagrożenia pożarowego, prowadzenia prac leśnych lub ochrony niektórych gatunków roślin i zwierząt.


Nie mniej istotna jest znajomość listy grzybów objętych ochroną. Zbieranie niektórych gatunków może skutkować mandatem do 500 zł, a jeśli sprawa trafi do sądu, grzywna może wynieść nawet 5 tys. zł. Dlatego warto wiedzieć, jakich grzybów należy unikać i gdzie nie prowadzić zbiorów.


W Polsce obowiązuje lista 232 gatunków grzybów, które są objęte ochroną prawną. Wśród nich znajdują się zarówno rzadkie gatunki, jak i te, które mogą być spotykane stosunkowo często. Oto niektóre z grzybów, których zbieranie jest zakazane:


Smardz jadalny (Morchella esculenta) – choć smardze są cenione jako delikates, ich zbieranie jest zabronione.


Soplówka jodłowa (Hericium alpestre) – niezwykły grzyb przypominający stalaktyty, objęty ścisłą ochroną.


Sromotnik bezwstydny (Phallus impudicus) – mimo że jest pospolity, również znajduje się na liście grzybów chronionych.


Sromotnik fiołkowy (Phallus hadriani) – kuzyn sromotnika bezwstydnego, także pod ochroną.


Oprócz tych popularniejszych gatunków, warto także zwrócić uwagę na inne rzadziej spotykane, ale również objęte ochroną grzyby, takie jak:


Boczniak mikołajkowy (Pleurotus eryngii) – grzyb o wyjątkowym smaku, lecz niedozwolony do zbioru.


Mądziak malinowy (Mutinus ravenelii) – egzotycznie wyglądający grzyb, którego nie wolno zbierać.


Łuskiewnik różowy (Infundibulicybe geotropa) – piękny, lecz chroniony gatunek.


Borowik korzeniasty (Boletus radicans) – choć przypomina popularnego borowika, jego zbieranie jest zakazane.


Lasy Państwowe mają prawo do wprowadzania tymczasowych zakazów wstępu na niektóre obszary leśne. Może to być związane z różnymi okolicznościami, takimi jak wzmożone zagrożenie pożarowe, prowadzone prace leśne czy konieczność ochrony szczególnie wrażliwych ekosystemów. Przed każdą wyprawą na grzyby warto więc sprawdzić lokalne komunikaty nadleśnictw, aby upewnić się, że wchodzimy na teren, na którym grzybobranie jest dozwolone.


Za zbieranie grzybów objętych ochroną lub wchodzenie na teren objęty zakazem wstępu grozi mandat w wysokości do 500 zł. W przypadku poważniejszych naruszeń, takich jak niszczenie chronionych gatunków, sprawa może trafić do sądu, gdzie kara może wynieść nawet 5 tys. zł. Dlatego warto przed grzybobraniem zapoznać się z przepisami, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.