Wiele rodzin zmaga się z wysokimi kosztami organizacji pogrzebu, które znacznie przewyższają wysokość obecnego zasiłku pogrzebowego. Jednak wkrótce ma się to zmienić. Rząd planuje znaczącą podwyżkę tego świadczenia, co może przynieść ulgę wielu Polakom.
Zasiłek pogrzebowy to jednorazowe świadczenie wypłacane przez ZUS lub KRUS, które ma na celu częściowe pokrycie kosztów pochówku. Aktualnie wynosi 4 tys. zł, co w obliczu rosnących cen usług pogrzebowych jest kwotą zdecydowanie za niską. Organizacja godnego pogrzebu wiąże się bowiem z wydatkami rzędu 8-10 tys. zł, a w większych miastach koszty mogą być jeszcze wyższe.
Kwota zasiłku nie była waloryzowana od 2011 roku, mimo że ceny usług pogrzebowych przez ten czas wzrosły niemal dwukrotnie. Dyskusje na temat jego podwyżki toczyły się już od kilku lat, jednak konkretne działania zaczęto podejmować dopiero niedawno.
Resort Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej od wiosny 2024 roku pracuje nad nowelizacją ustawy o emeryturach i rentach, której kluczowym elementem jest zwiększenie zasiłku pogrzebowego. Początkowo planowano, by był on corocznie waloryzowany o wskaźnik inflacji, jednak z tego pomysłu zrezygnowano.
W najnowszej wersji projektu zakłada się podwyższenie zasiłku do 7 tys. zł. Warto podkreślić, że wprowadzono mechanizm umożliwiający ponowną weryfikację kwoty przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, który będzie mógł rekomendować jej dalsze podniesienie w przypadku wysokiej inflacji.
Szacunkowe koszty tego rozwiązania dla budżetu państwa wynoszą około 1,5-1,6 miliarda złotych rocznie.
Zgodnie z założeniami projektu wyższy zasiłek pogrzebowy miałby obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku. Wciąż jednak trwają prace nad jego ostatecznym kształtem.
Minister ds. Polityki Senioralnej, Marzena Okła-Drewnowicz, ujawniła niedawno, że temat został już poruszony na forum Stałego Komitetu Rady Ministrów. "Były jeszcze uwagi i propozycje innych resortów, dlatego powstała grupa robocza, która doprecyzowuje szczegóły" – powiedziała na antenie Radia Zet.
Aby otrzymać świadczenie, należy złożyć wniosek w ZUS lub KRUS. Można to zrobić na kilka sposobów:
- Osobiście w placówce ZUS,
- Elektronicznie przez PUE ZUS,
- Pocztą – wysyłając komplet dokumentów.
Wniosek należy złożyć w ciągu 12 miesięcy od śmierci osoby, po której przysługuje świadczenie, w przeciwnym razie prawo do niego wygasa.
Oprócz jednorazowego zasiłku pogrzebowego, rodzina zmarłego może ubiegać się także o tzw. niezrealizowane świadczenie emerytalne. Dotyczy ono sytuacji, w której zmarły był emerytem lub rencistą, a jego ostatnia wypłata nie została jeszcze zrealizowana.
Jak wyjaśnia rzeczniczka prasowa ZUS na Dolnym Śląsku, Iwona Kowalska-Matis:
"Jeśli ZUS nie wypłacił świadczenia za miesiąc, w którym doszło do zgonu, na wniosek rodziny może ono zostać przekazane uprawnionym osobom."
Prawo do takiej wypłaty mają:
- Małżonek lub dzieci, jeśli prowadzili wspólne gospodarstwo domowe,
- Małżonek i dzieci, nawet jeśli nie mieszkali ze zmarłym,
- Inni członkowie rodziny, którzy byli uprawnieni do renty rodzinnej lub utrzymywali zmarłą osobę.
Choć nowe przepisy dotyczące wyższego zasiłku pogrzebowego są już w zaawansowanym stadium prac legislacyjnych, ich finalny kształt może jeszcze ulec zmianie. Dla wielu rodzin, które w obliczu straty bliskiej osoby muszą zmagać się z wysokimi kosztami pochówku, planowane podwyżki są długo wyczekiwanym wsparciem.
Na ten moment pozostaje jednak czekać na oficjalne decyzje rządu. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, od 2026 roku rodziny zmarłych będą mogły liczyć na znacznie większą pomoc finansową.